İletişim Engeli “SEN DİLİ”
Anne baba olarak, çocuğunuzun yaptığı ya da yapmasını istediğiniz davranışı yapmadığı takdir de nasıl konuştuğumuz büyük önem taşıyor. Konuşma dilimiz çatışmaların temeli olup çocuğumuzun gelişimini olumlu veya olumsuz yönde etkilemektedir. Anne babalar için yapılan davranış kabul edilemez olduğunda kızgınlık belirtisi ile “Sen dili” ni kullanmaktayız.
Çok yaramazsın
Kes şunu !
Sen zaten hep böylesin
Saygısızsın
Sen hatalısın
Diğerleri gibi çok dağınıksın
Aptalsın
Şımarık bir çocuksun vs. Uzar gider.
Sen dili; çocuğu aşağılayan, öz güvenini yok eden, yargılayan, cezalandıran ve savunmaya geçiren bir konuşma tarzıdır. Bu tarz, çocuğun kişiliğini kabul etmeyip yargıladığı, benlik saygısını zedelediği, beceriksizliğini vurguladığı ve çocuğu suçladığı için bastırıcı etkiye sahiptir. Anne baba olarak tek hedefimiz “sen dili”ni kullanarak çocuğumuzu değiştirmeye çalışmaktır.
Çocuğumuza sürekli “çok yaramaz oldun farkında mısın?” deriz. Oysa ki çocuk bu sözden ne yaramazlık yaptığını anlamaz. Çünkü ona göre yaptıkları yaramazlık değil oyundur. Sen dili ile söylenen bu ifadeler kızgınlığın gerçek nedenini pek açıklamaz. Anne babanın hangi davranışa açıkça kızdığını belirtmediği gibi olumsuz davranışın anne baba üzerindeki etkileri de açık değildir. Sen dili ile ifade edilen kızgınlıklar, davranışa değil de kişiliğe yöneldiği için çocuk çoğunlukla sevilmediğini reddedildiğini hisseder ve “beni sevmiyorlar” düşüncesi ile kendini değersiz, tembel, yetersiz, işe yaramaz olarak görür. Sürekli “sen dili”ne maruz kalan çocukta 3 davranış gözlemlenir;
“annem babam her şeye kızar” der:
İletişimi keser,
Odasına kapanır veya
Evin dışına yönelir.
Kızgınken kullandığımız sen dilini farkettiğimizde kendimize bir ayna tutarak, “içimde neler oluyor? Çocuğumun davranışı hangi gereksinimimi karşılamama engel oluyor? Kızgınlığımı yaratan gerçek duygularım ne? Gibi soruları sormanız bu dili kullanmanızdaki asıl nedenini ortaya çıkaracaktır. Çünkü kızgınlıktan önce yaşadığımız bazı temel duygular vardır. Bu temel duyguların etkisiyle oluşan iç konuşmalardan sonra kızgınlık ortaya çıkar. Kızgınlığımızın temelindeki duyguyu bulduğunuz takdirde sen dilinden “Ben Dili”ne geçiş daha kolay olur.
